هَشَر و مدت بخشی از تمدن دیرینه ملت بلوچ

رسانک/ هشر و مدت (همیاری) یکی از پایه های اساسی مجموعه ارزشهای فرهنگی و تمدن دیرینه مردم بلوچستان هست که در تمام عرصه های زندگی مردم بلوچ وجود داشته و دارد.

بدون تردید مردم بلوچ با تمدنی به قدمت حدود ده هزار سال که بر اساس برآورد باستان شناسان از تمدن های مهرگره، شهر سوخته و تمدن جیرفت تخمین زده اند، از بنیان گذاران همیاری و کمک به یکدیگر بوده اند.

امروزه در جوامع متمدن مردم کمکهای خود را به سازمانهای خیریه تحویل می دهند که به هم نوعان خود یاری برسانند.

همیاری و هشر در جامعه بلوچستان متفاوت هست. برای مثال یک کشاورز بلوچ هرگز احساس تنهایی نکرده چون مردم با همیاری و کمک کارهای همدیگر را انجام داده و به یکدیگر یاری می رسانده اند.

بیشتر کارهای کشاورزی که به شکل همیاری انجام می شود، همراه با آواز دست جمعی میباشد که مخصوص کار است، علت موسیقایی هم این هست تا در کار هماهنگی ایجاد شده و انرژی رها شود تا کار سریعتر انجام شود و کسی احساس خستگی نکند و همگی با روحیه کاری بسیار بالا و با انرژی قوی کار را هماهنگ کرده و در کنار هم و شانه به شانه همدیگر کار را انجام بدهند. علاوه بر این موسیقی خود بخش وسیعی دیگر از زندگی مردم بلوچ است که در طول عمر از بدر تولد تا مرگ همراه هست.

این فرهنگ زیبای بلوچی فقط منحصر به کاشت و برداشت محصولات کشاورزی نمی شود. در همیاری ساختن خانه که در قدیم از برگ نخل (پیش) و یا داز که نوع درخت جنگلی هست استفاده می کردند که شکل همیاری با کشاورزی متفاوت است. همچنین در عروسی و ازدواج نیز که برای برخی مخارج زیادی دربر داشته است، همیاری به نام “بِجّار” وجود دارد که بیشتر برای ازدواج کردن به کار می رود.

در جامعه مردم بلوچ مرسوم است که داماد بعد از اینکه وضعیت نامزدیش روشن شد شروع می کند به بجار و جمع آوری هزینه مراسم ازدواج، که در بعضی موارد جشن عروسی در هفت شبانه روز جاری بوده و همه بدون استثا در جشن عروسی دعوت می شده اند.

اکنون و در قرن بیست و یکم بسیاری از پایه ها و ارزشهای فرهنگی و تمدن دیرینه مردم بلوچ که از ارزشها و دست آوردهای بشریت هست جزو اصول اساسی کشورها و انسانهای متمدن دنیا قرار گرفته اند. از میار جلی و پناهندگی پذیری تا هشر و همیاری و احترام به عقاید متفاوت، همگی ارزشهای هستند که نیاکان ما سالها از آنها پاسداری کرده اند و به آن اصول باورمند بوده تا تحویل بشر امروزی داده اند.

پاسبانی از ارزش ها و دود ربیدگ (فرهنگ) زیبای بلوچ وظيفه تک تک مردم بلوچ میباشد.