رسانک/ گزارشی از وضعیت فعلی و حاکم در بلوچستان توسط جواد عباسی توللی با مصاحبه از سه فعال سیاسی بلوچ، به نام های رحیم بندویی، حبیب الله سربازی و ناصر بلیده ای تهیه شده که در اینجا بصورت خلاصه منتشر می شود.
مشروح گزارش را می توانید در سایت رادیو زمانه مطالعه کنید.
تنگناهای اقتصادی، بی‌اعتمادی به آینده، بیکاری وسیع نیروی کار و محرومیت از کمترین امکانات رفاهی، آموزشی و بهداشتی برآیند تنها بخشی از رویکرد سرکوب‌محور حکومت جمهوری اسلامی در سیستان و بلوچستان است.
در کنار این وضعیت، سیاست سرکوب خشونت‌آمیز در سیستان و بلوچستان با قدرت پیگیری می‌شود.
در هفته‌های اخیر برخی منابع حقوق بشری از اعدام ده‌ها تن از شهروندان زندانی بلوچ از جمله چند روحانی اهل سنت در زندان‌های زاهدان، زابل و مشهد خبر داده‌اند.
همچنین بنا بر اعلام سازمان حقوق بشر ایران مستقر در نروژ، در یک ماه گذشته دست‌کم ۱۴ زندانی بلوچ در زندان مرکزی زاهدان و زندان مشهد اعدام شده‌اند که هفت نفر از آنها اتهامات امنیتی و سیاسی در پرونده‌های خود داشته‌اند.
رحیم بندویی، از فعالان سیاسی بلوچ و عضو حزب «مردم بلوچستان»، شتاب گرفتن روند اعدام‌ها در مناطق بلوچ‌نشین ایران را در نتیجه «عیان‌تر شدن تبعیض‌های مذهبی و اقتصادی» در این مناطق می‌داند و به زمانه می‌گوید:
«در حال حاضر دلیل توجه بیش از پیش نهادهای امنیتی به فعالان مذهبی این است که تبعیض‌های مذهبی بیش از گذشته آشکار شده و سرکوب‌ها هم به تناسب عکس‌العملی که توده‌های مردم به شکل عیان‌تری -نسبت به گذشته- به این تبعیض‌ها نشان می‌دهند، شدت گرفته است.»
رحیم بندویی اما معتقد است یکی از دلایل اصلی تمرکز فشار نهادهای امنیتی و قضایی بر سرکوب روحانیان اهل سنت در ماه‌های اخیر این است که این روحانیون در سخنرانی‌های خود به غیر از مسائل مذهبی، مشکلات و تبعیض‌های سیاسی-اقتصادی حاکم بر مناطق بلوچ‌نشین را هم مد نظر قرار می‌دهند.
به گفته این فعال سیاسی بلوچ، سرکوب فعالان مدنی و سیاسی در مناطق مختلف استان سیستان و بلوچستان «حد و مرزی ندارد»، به نحوی که در پاره‌ای موارد برخی از افرادی که اعدام می‌شوند یا به زندان افتاده‌اند، در حقیقت از طرف نیروهای امنیتی و برای فشار بر فعالان دیگر، «گروگان» گرفته شده‌اند.
حبیب‌الله سربازی، فعال سیاسی بلوچ هم به زمانه می‌گوید شدت گرفتن روند اعدام‌ها در هفته‌های اخیر با توجه به اینکه برخی از اعدام شدگان سال‌ها در زندان بوده و حکم اعدامشان به یک‌باره اجرا شده، بیش از پیش این شائبه را تقویت می‌کند که «یک برنامه سیاسی» پشت این اعدام‌ها وجود دارد:
«شتاب گرفتن اعدام‌ها به نحوی با نزدیک شدن انتخابات در ایران و همچنین تغییر قدرت در آمریکا مربوط است. همچنین توافقات سیاسی میان ایران و پاکستان در ماه‌های اخیر هم بر این مسأله بی‌تأثیر نیست.»
به گفته این فعال سیاسی بلوچ، پس از سفر مقامات دولتی ایران به پاکستان، این کشور همسایه اقدامات متفاوتی را برای تشدید فشار بر شهروندان بلوچ در دو کشور همسایه آغاز کرده است؛ از جمله کشیدن فنس در مرز میان دو کشور.
ناصر بلیده‌ای، فعال سیاسی بلوچ و عضو حزب «مردم بلوچستان» اما شتاب گرفتن اعدام‌ها در مناطق بلوچ‌نشین ایران را ناشی از تفاوت دیدگاه میان روحانیان اهل سنت و مسئولان حکومتی در ایران می‌داند و به زمانه می‌گوید: «مولوی عبدالحمید، امام جمعه اهل سنت شهر زاهدان به عنوان کسی که در بین اهل تسنن و حتی در بین بخش‌های دیگری از جامعه ایران دارای نفوذ اخلاقی است، در ماه‌های گذشته اعلام کرده که اعدام و کشتار مخالفان سیاسی به هیچ وجه مورد تأیید او نیست.»
به گفته بلیده‌ای این روحانی بانفوذ اهل سنت در ماه‌های گذشته ترور و کشتار مخالفان سیاسی حکومت جمهوری اسلامی از جمله اعدام روح‌الله زم، زندانی سیاسی در تهران، ترور کریمه بلوچ، زن پاکستانی فعال حقوق بلوچ‌ها در تورنتو کانادا توسط دستگاه امنیتی پاکستان و ترور فعالان مدنی و سیاسی افغانستانی توسط طالبان در افغانستان را محکوم کرده و همین تفاوت در دیدگاه سیاسی و مذهبی باعث شده مقامات حکومتی در ایران از این روحانی عصبانی باشند.
طرح تفکیک استان سیستان و بلوچستان، رویکردها و اهداف
در کنار تبعیض و سرکوب جاری در سیستان و بلوچستان، طرح تفکیک این استان در مجلس شورای اسلامی مطرح است.
محسن دهنوی، عضو هیات رئیسه مجلس، روز ۲۸ آبان امسال از وصول این طرح خبر داد و اعلام کرد این استان قرار است به چهار استان جدید تقسیم شود.
…
ناصر بلیده‌ای اما اعلام وصول این طرح در مجلس ایران را در جهت تأمین منافع نظامی-امنیتی جمهوری اسلامی ایران می‌داند و می‌گوید:
«یکی از اهداف اصلی تفکیک بلوچستان این است که بخش‌های مختلف سپاه و فرماندهان سپاه بتوانند طرح‌های مد نظر خود از جمله اشراف کامل بر قاچاق کالا و مواد مخدر را در مناطق تحت کنترل خود به دست آورند.»
او همچنین «سرمایه‌گذاری چین» در این مناطق را از جمله دلایل احتمال اجرای طرح تفکیک استان سیستان و بلوچستان می‌داند و می‌گوید:
«موضوع بعدی ورود چین به این مناطق است. مسئولان حکومتی ایران قصد دارند در مناطقی که بیشتر مورد علاقه چینی‌هاست، کنترل بیشتری داشته باشند. چینی‌ها پس از سرمایه‌گذاری در بندر چابهار، قصد دارند با ایجاد راه‌آهن، این بندر مهم تجاری را به افغانستان و پاکستان وصل کنند و طرح ایجاد استان مکران در آن محدوده خاص به این دلیل است که آنجا جمعیت کمتری دارد و راحت‌تر به کنترل در می‌آید.»
رحیم بندویی اما با نگاهی تاریخی به وضعیت شهروندان مناطق بلوچ‌نشین، معتقد است جمهوری اسلامی در واقع همان سیاست‌هایی را درباره شهروندان بلوچ پیش می‌برد که حدود یک قرن پیش «توسط رضا شاه پهلوی و با همدستی دولت انگلستان» پی‌ریزی شده است:
«رویکرد تفکیک مناطق بلوچ‌نشین حتی در دوره پهلوی هم برقرار بوده است. حدود پنج شش سال بعد از اینکه امان‌الله جهانبانی به دستور رضا شاه پهلوی، بلوچستان را “تصرف” کرد، از همان زمان بخشی از مناطق بلوچ‌نشین به استان خراسان (جنوبی) و بخش وسیعی به استان کرمان و بخش‌هایی هم به هرمزگان الحاق شد.»
به گفته این فعال سیاسی بلوچ، تلاش حکومت فعلی ایران هم در راستای دامن زدن به ایجاد تفرقه میان مردم بلوچ است و حاکمان تهران قصد دارند با تفکیک هر چه بیشتر مناطق بلوچ‌نشین، اگر بتوانند اسم بلوچستان را هم حذف کنند.
حبیب‌الله سربازی هم بر این باور است که طرح تفکیک استان سیستان و بلوچستان «با اهداف امنیتی» صورت می‌گیرد و مردم بلوچ اساسا معتقدند این مناطق تحریم شده‌اند:
«محرومیت حاکم بر این مناطق به دلیل قهر طبیعت نیست بلکه این برنامه عامدانه سیاسی از گذشته تاکنون وجود داشته تا این منطقه را از لحاظ آموزشی، بهداشتی و اقتصادی محروم نگه دارند. مسئولان حکومت ایران همواره اعلام کرده‌اند اینها سنی و بلوچ هستند و داعیه جدایی طلبی دارند و با این نگاه امنیتی، به شکل سیستماتیک مناطق بلوچ‌نشین را تحریم کرده‌اند.»
به گفته سربازی، هدف نهایی از اجرای چنین طرح‌هایی از گذشته تاکنون این است که مطابق آن‌چه علی خامنه‌ای مد نظر دارد، قرار است میلیون‌ها نفر در راستای تغییر بافت جمعیتی به مناطق چابهار و سواحل مکران نقل مکان کنند:
«هدف این است که بلوچ‌ها در سرزمین خود اقلیت باشند.»
Be the first to comment