نقش زنان بلوچ در موسیقی بلوچستان

✍🏻عبدالخالق چرخ انداز

وقتی به خاطرات کودکی سر میزنم ناخودآگاه نازینک و زهیروک هایی که مادر برایمان میخواند، افسار ذهنم را به دست میگیرد و برای لحظاتی لذت موسیقی آمیخته با مهر مادری وجودم را سرشار از آرامش میکند.

انگار در آن زهیروک ها تمام لذت موسیقی برایم نهفته بود و شاید هم بخاطر همین هنوز هم با شنیدن صدای هنرمندانی چون زبیده_آزادی و شمشوک که میراث داران آن نسل هستند به وجد می آیم و محو موسیقی آنها میشوم و برای لحظاتی آرامش کودکی را در خودم تجربه میکنم و مطمئنا در داشتن این حس قشنگ تنها نیستم و هم نسل های من هم تجربه ای مشابه داشته اند و صدای آرامش بخش مادرانشان را در حنجره شمشوک ها و زبیده ها جستجو می کنند و با آن در کودکیشان سیر می کنند.

ولی افسوس که بسیاری از کودکان نسل جدید ما با این تجربه ها نا آشنا هستند و بسیاری از مادران ما با این سنت بیگانه!!!!!

صدایزن به اندازه ای در نسل جدید بلوچ تحریم شده که حتی کودکانمان از شنیدن ترانه مادرانشان محروم شده اند و خانه هایمان با نازینک و زهیروک بیگانه. این تحریم ها چه از طرف عرف و سنت باشد و چه از طرف مذهب و شریعت، تاثیر بزرگی در فرهنگبلوچ گذاشته و متاسفانه قسمت بزرگی از فرهنگ بلوچ را با خود به تاراج برده و خیانت بزرگی را در حق گذشتگانی کرده است که این امانت گرانبها را سینه به سینه به ما رسانده بودند و ما به جای پاسبانی، با آن به دشمنی برخاسته ایم و مانند یک کاری نابخشودنی با آن برخورد میکنیم و حتی آنرا از عروسی هایمان نیز حذف کرده ایم و با حذف نقش زنان در موسیقی بلوچی ، به ذوق هنری دخترانمان شبیخون زده ایم و دخترانمان را با هنر بلوچی بیگانه کرده ایم.

ناگزیر در چنین جامعه خاموشی که هنر جرم است و هنرمند مجرم، مادرانی خاموش پرورش می یابند که با لذت هنر بیگانه و از ذوق هنری و موسیقایی خالی هستند و حتی اگر بخواهند برای فرزندانشان ترانه ای بخوانند، دیگر مطمئنا به بلوچی نخواهد بود!!!!!

به نظر میرسد نسل جدید بیشتر از هر زمانی نیاز به هنرمندانی چون زبیده و شمشوک دارد تا مادران نسل جدید را با موسیقی بلوچی آشتی دهند و کودکان نسل جدید را در تجربه های قشنگ مان شریک کنند و حاصل آن، جامعه ای پویا و سرشار از ذوق هنری خواهد بود که هنر در آن محدود به جنس خاصی نیست و همه از این نعمت، فارغ از جنسیت لذت خواهند برد و البته برای ساختن چنین جامعه ای نیاز به شجاعتی مضاعف برای پاره کردن زنجیرهای تعصب و شکستن تابوهای بازدارنده برای رسیدن به این هدف هست.