رسانک/ تجاوز، آزار جنسی و شکنجه‌های روحی و روانی معترضان بازداشتی کماکان یکی از ابزارهای رژیم جمهوری اسلامی ایران برای سرکوب اقلیت‌ های اتنیکی است.

به گزارش دیده‌بان حقوق بشر نیروهای امنیتی ایران همزمان با سرکوب اعتراضات گسترده در سال‌های ۲۰۲۲ و ۲۰۲۳ (پس از خیزش ژینا و اعتراضات زن، زندگی، آزادی)، بازداشت‌ شدگان را شکنجه و به آنها تجاوز جنسی می‌کردند و این گزارش نشان می‌دهد سوء‌استفاده‌های شدید بخشی از الگوی گسترده‌تر نقض جدی حقوق بشر برای سرکوب مخالفان در ایران است. 

دیده‌ بان حقوق بشر در مورد سوء‌استفاده از ده زندانی کرد، بلوچ و ترک که بین سپتامبر تا نوامبر ۲۰۲۲ رخ داد، پژوهش کرده است. در هفت مورد از ۱۰ مورد، بازداشت‌شدگان گفتند که نیروهای امنیتی آنها را شکنجه کرده‌اند تا آنها را به اعتراف اجباری وادار کنند.

سازمان عفو بین‌الملل در دسامبر ۲۰۲۳ گزارشی منتشر کرد و در آن نشان داد که نیروهای امنیتی در جریان خیزش «زن، زندگی، آزادی» در سال ۲۰۲۲ «از تجاوز جنسی و سایر اشکال خشونت جنسی» برای «ارعاب و مجازات» معترضانی که به‌طور مسالمت‌آمیز اعتراض داشتند استفاده کردند.

دیده‌بان حقوق بشر، عفو بین الملل و ماموریت حقیقت‌یاب سازمان ملل متحد در مورد ایران، به‌طور جداگانه استفاده مقامات ایرانی از خشونت شدید سرکوبگرانه در مناطق اقلیت اتنیکی را مستند کرده‌اند.

دیده‌بان حقوق بشر بین سپتامبر ۲۰۲۲ و ۲۰۲۳ با بازماندگان از طریق تلفن مصاحبه کرد که شامل پنج زن، سه مرد و دو کودک بودند. سه پرونده پزشکی به اشتراک گذاشته شدند که گفته‌های آنان را تایید می‌کرد.

یک زن کرد به دیده‌بان حقوق بشر گفت که در نوامبر۲۰۲۲ دو مرد از نیروهای امنیتی به او تجاوز کردند در حالی که یک مامور زن او را نگه داشت و تجاوز را تسهیل کرد.

یک مرد ۲۴ ساله کرد اهل استان آذربایجان غربی به دیده‌بان حقوق بشر گفت که در اکتبر ۲۰۲۲ (مهر یا آبان ۱۴۰۱) در بازداشتگاه مخفی توسط نیروهای سازمان اطلاعات مورد شکنجه شدید و تجاوز جنسی با باتوم قرار گرفت. او همچنین همراه با سایر معترضان مورد ضرب و شتم قرار گرفت و در اکتبر ۲۰۲۲ از سوی نیروهای امنیتی در یک ون مورد تجاوز گروهی با مرد دیگری قرار گرفت.

دیده‌بان حقوق بشر همچنین مهار، بستن چشم‌ها و شکنجه معترضان در بازداشت به‌دست نیروهای امنیتی دولتی را مستند کرده است. مقامات امنیتی یک زن بلوچ را که شاهد تجاوز به حداقل دو زن دیگر در بازداشتگاهی در بلوچستان و سیستان در اکتبر ۲۰۲۲ بود، مورد ضرب و شتم و تجاوز جنسی قرار دادند و زنان را با ترومای روحی و جسمی رها کردند.

یکی از زنان که خشونت جنسی از سوی نیروهای امنیتی را تجربه کرده بود اقدام به خودکشی کرد، در حالی که زن دیگری برای جراحاتش نیاز به عمل جراحی داشت. یکی از اعضای خانواده زن بیست ساله بلوچ دیگری به دیده‌بان حقوق بشر گفت که در اکتبر ۲۰۲۲ یکی از دختران بستگانش در بازداشت دو بار مورد تجاوز جنسی قرار گرفت و پس از آزادی نیز اقدام به خودکشی کرد.

دیده‌بان حقوق بشر پیش‌تر مواردی از استفاده نیروهای امنیتی ایران از شکنجه و تجاوز جنسی علیه مردان، زنان و کودکان و همچنین مرگ‌های مشکوک در بازداشت را گزارش کرده بود. مقامات به افرادی که توسط نیروهای امنیتی مورد حمله قرار گرفته‌اند، درمان پزشکی یا حتی لوازم بهداشتی اولیه ارائه نداده‌اند و این سبب شده جراحات طولانی مدت آنها تشدید شود. در موارد دیگر مقامات تخلفات را بررسی نکرده‌ یا کسی را برای این تخلفات پاسخگو نکرده‌اند. 

دیده‌بان حقوق بشر گفت که هیأت حقیقت یاب سازمان ملل متحد در مورد ایران باید به بررسی این تخلفات شدید به‌عنوان بخشی از گزارش گسترده‌تر خود در مورد نقض زنجیره‌ای حقوق بشر از سوی دولت ایران ادامه دهد.