مردم بلوچ در سراسر جهان ٢٧ ماه مارس را بعنوان “تاریک ترین” روز تاریخ ملت بلوچ عزا می گیرند.
بعد از استقلال هند و پاکستان از استعمار بریتانیا در سال ١٩۴۷ میلادی, بلوچستان نیز آزاد شد. اما در روز ٢۷ مارس سال ١٩۴۸ میلادی (یک سال بعد از استقلال) ارتش پاکستان وارد شهرهای بلوچستان شد و عملا آن را اشغال و ضمیمه پاکستان کرد.

از همان آغاز اشغالگری کشور جدید التاسیس پاکستان تا به امروز یعنی در عرض ۷۶ سال گذشته، پنج جنگ خونین (انتفاضه) بین بلوچ ها و ارتش پاکستان رخ داده است که در آنها ده‌ها هزار نفر کشته شده اند.

بلوچستان از سال ١۵١٢ میلادی تا قبل از اشغال شبه قاره هند توسط استعمار بریتانیا کشوری مستقل تحت فرمانروایی “خان کلات” (Khanate of Kalat) بود.

بلوچستان با دارا بودن بیش از چهل درصد از خاک پاکستان فعلی، بزرگترین و از منظر منابع زیرزمینی و دریایی غنی ترین ایالت آن کشور است اما در عین حال محروم ترین, فقیر ترین و سرکوب شده ترین ایالت می باشد.

در سال ١٩۴۸ میلادی که بلوچستان آزادی خود را از دست داد فقط ۵٨ کشور عضو سازمان ملل بودند. امروز بیش از ١٩۳ کشور مستقل ریز و درشت عضو آن هستند و سرزمین تاریخی بلوچستان (شامل هر سه بلوچستان پاکستان, ایران و افغانستان) با بیش از ششصد و چهل هزار کیلومتر مربع از نظر مساحت می توانست جزو بزرگترین چهل و پنج کشور جهان باشد.

بلوچستان از نظر وسعت یعنی همتراز اوکراین که اکنون روسیه با آن همان کاری را می کند که پاکستان ٧۶ سال پیش با بلوچستان کرد و یا از نظر مساحت همتراز سودان جنوبی که اخیرا مستقل شد, می باشد و از نظر جمعیت نیز با جمعیتی بین حداقل ١٢ تا ٢٠ میلیون بلوچ مجموعا جزو پرجمعیت ترین هفتاد کشور جهان می توانست باشد. از نظر زبانی نیز در رده هشتاد قرار دارد. با دارا بودن بیش از ١۳۵٠ کیلومتر نوار ساحلی و معادن و منابع زیر زمینی فراوان از نظر ثروت نهفته و منابع طبیعی در رده ۴۵ در جهان قرار دارد.

از منظر تاریخی نیز هزاران سال عقبه تاریخی و فرهنگی با هویت مشخص دارد. در کتب یونان باستان و دیگر کتب قدیمی از جمله کتیبهﻫﺎی هخامنشی در باره آن با نام های مختلف از جمله “مکُران” ذکر شده است و بخش قابل ملاحظه ای از شاهنامه فردوسی که ﺗﺤﺖ تأثیر اصلیﺗـﺮﻳﻦ ﻣﻨـﺎﺑﻊ ﺧـﻮد ازﺟﻤﻠـﻪ ﺷـﺎﻫﻨﺎمه‌ اﺑﻮﻣﻨـﺼﻮری و ﺗﺮجمه‌ی ﺧﺪاﻳﻨﺎﻣـﻪﻫـﺎ و ﺳﺎﻳﺮ آﺛــﺎر ﺗﺎریخی و داﺳﺘﺎنی ﺑﺎﺳــﺘﺎن می باشد درباره استقلال در هویت و شخصیت ملت بلوچ و همچنین درباره جنگ بین پادشاه مکُران و پادشاه ایران فراوان ذکر شده است.

بر اساس شاهنامه زمانی که کیخسرو قصد حمله به افراسیاب پادشاه توران زمین را داشت به همه پادشاهان ممالک همسایه پیغام فرستاد و درخواست کمک کرد. همه از جمله فغفور چین موافقت کردند الا پادشاه مکران که به کیخسرو جواب داد : “نادیده بر ما فزونی مجوی”

دگر نامه ‌بر چون به مکران رسید / دل شاه مکران دگر گونه دید
بر تخت او رفت و نامه بداد / بگفت از پیام آنچه بودش بیاد

پادشاه مکران در جواب گفت: بدو گفت که با شاه ایران بگوی / که نادیده بر ما فزونی مجوی

زمانه همه زیر بخت منست / زمین روشن از تاج و تخت منست

این شمه از قصه تلخ و تیره یکی از نگون بخت ترین و بد طالع ترین مردمان روی زمین از شاهنامه فردوسی بود که امروز توسط سه حکومت متعصب مذهبی, بداندیش و سیه دل و قسی القلب پاکستان, طالبان و جمهوری اسلامی ایران غارت و سرکوب می شوند.

بخشی از یادداشت دکتر عبدالستار دوشوکی
مرکز مطالعات بلوچستان ـ لندن
یکشنبه ٢٧ مارس ٢٠٢٢ مطابق با ٧ فروردین ١۴٠١