چرا من تقسیم استان را خطای راهبردی میدانم؟!

✍️پیرمحمد ملازهی

طرح تقسیم استان در نامناسب ترین زمان ممکن و بوسیله کسانی پیگیری میشود که بلوچ به اهداف آنها تردید دارد. جامعه استان، تقسیم بندی خطرناک مذهبی و قومی یافته و در قالب مصنوعی بلوچ، زابلی و فارس خراسانی هویت بندی شده است. در چنین فضای مسمومی تقسیم استان مرزبندی قومی و مذهبی را پر رنگ تر خواهد کرد که در بلند مدت به زیان کشور و مردم است.

در درون جامعه بلوچ اگر آنرا با اندکی ملاحظه در سه طیف، اسلامگرای سنی مذهب، تحصیل کرده نظام رسمی آموزشی و وابسته به نظام اسلامی و توده های مردم تصور کنیم پیامدهای تقسیم استان می تواند قشر وابسته معیشتی به نظام را بشدت تضعیف و در موقعیتی قرار دهد که دفاع از تجزیه استان برایش هزینه قومی ببار آورد. این احتمال را باید در نظر گرفت که این طیف به هویت دینی سنی خود بچسبد و در کنار نخبگان نظام آموزشی مذهبی و حوزوی مجبور به جهت گیری پنهانی شود و یا تن به ریاکاری دهد که در هر دو حال سودی برای نظام اسلامی نخواهد داشت. مهم ترین پیامد احتمالی چنین وضعیتی، ترکیب نوعی هرچند ابتدائی احساسات مذهبی اهل سنت بلوچ با احساسات قومی است که در مقابل ترکیب ایدئولوژی سیاسی شیعی و فارس گرائی تمرکزگرا در ارکان قدرت اسلامی پر رنگ تر شده و برای امنیت ملی ممکن است چالش زا باشد.

از قضا ما با یک تجربه تاریخی مشابهی در اواخر سلطنت صفویه روبرو هستیم. بلوچِ تحت فشار وقتی هویت دینی و قومی خود را در خطر دید با هوتکی افغان متحد شد و به سقوط صفویه کمک کرد.

برخلاف نظر تمرکزگراها در مرکزیت قدرت تقسیم استان در نگاه بلوچ یک امر اداری ساده و تسهیل کننده توسعه پایدار تصور نمی شود بلکه در راستای هویت زدایی فرهنگی و قومی درست همان چیزی که دکتر تمندرو با حسن نیت و از سرخیر خواهی هشدار داده آنرا در روندی تاریخی تقسیم هویت بلوچ از استعمار انگلیس و طرح مرزبندی گلد اسمیت و تقسيم بلوچستان در قالب امروزی آن بین ایران، پاکستان و افغانستان دیده و ادامه آن تا عصر رضاشاه و الحاق بخشهایی از این هویت بین کرمان، خراسان جنوبی و هرمزگان امروز دیده و طرح جدید را از چنین منظری مصلحت گرایانه حس نکرده است.

به باور من هم هیچ مصلحتی در نگاهی استراتژیک به تقسیم استان در این شرایط وجود ندارد. جز آنکه بلوچستان را در شرایط تکرار تجربه صفویه ناخود آگاه قرار دهیم. در شرایط حساسی که کل منطقه در معرض طالبانیزه شدن قرار گرفته، حول دادن منطقه به آن طرف خطرناک تر از آن است تمرکزگرایان ایدئولوژیک و فارس گراها تصور میکنند.