«آواره‌سازی فقرای بلوچ در جنگلوکِ چابهار؛ زخمی بر پیکر عدالت»

✍️ ماهکان بلوچ

در میانهٔ هیاهوی توسعه و سازندگی، گاهی صداهایی خاموش می‌مانند؛ صداهایی که نه تریبونی دارند و نه دستانی پشت پرده که از حقشان دفاع کند. سپاه پاسداران قصد دارد زمین‌های مردم در محله جنگلوک را تصرف کند. داستان به آتش کشیدن منازل فاقد سند ملکی در محلهٔ جنگلوک چابهار، روایت همین صداهای خاموش است؛ مردمی که بیش از سی سال در این خاک زیسته‌اند، اما اکنون گفته می‌شود حق «بودن» هم از آنان دریغ شده است.

محلهٔ جنگلوک که در سمت شرقی دیوار به دیوار پایگاه سپاه است و سمت شمالی آن ادارهٔ اتباع و در سمت شمال‌غرب شرکت نفت قرار دارد، تنها مجموعه‌ای از خانه‌های کپری و خشتی یا اتاق‌های ساده نیست؛ خاطرهٔ ده‌ها خانوادهٔ بلوچ است که در سخت‌ترین شرایط این زمین خشک را به خانه تبدیل کردند. این مردم نه زر دارند و نه زور؛ سرمایه‌شان تنها ریشه‌ها و همین آلونک‌های خشت و گلی است و سال‌هایی که در این کوچه‌های بی‌نام اما پُر خاطره گذرانده‌اند. با این حال، هنگامی که ارگان‌ها ــ سپاه ــ برای تصرف این محدوده وارد میدان شدند، تمام آن سال‌ها و خاطره‌ها ناگهان «نامعتبر» اعلام شد؛ گویی سی و پنج سال زندگی کمتر از یک برگ سند رسمی ارزش دارد.

به آتش کشیدن منزل هر انسان تنها نابودی چند دیوار نیست؛ سوزاندن تاریخ اوست، ریشهٔ اوست، امیدهای اوست. شعله‌هایی که تاکنون چندبار در جنگلوک زبانه کشیده، نه فقط سقف‌های بی‌چیز منازل بلکه دل‌های مظلومان را نیز سوزانده است. گفته می‌شود این خانه‌ها «بدون مجوز» هستند؛ اما آیا فقر جرمی است که مجازاتش بی‌خانمان شدن باشد؟ آیا نبود سند رسمی، مجوزی است برای نادیده گرفتن کرامت انسان‌هایی که به‌ناچار در فقر زیسته‌اند، نه از سر انتخاب بلکه از سر محرومیت؟

چابهار، این بندر رو به توسعه، بی‌شک نیازمند سامان‌دهی و برنامه‌ریزی شهری است؛ اما توسعه، اگر بر ویرانه‌های انسان‌ها بنا شود، نامی جز بی‌عدالتی ندارد. عدالت یعنی شنیدن صدای ضعیف‌ترین‌ها پیش از آنکه تصمیمی برای آواره‌کردنشان گرفته شود؛ یعنی یافتن راهی که امنیت و حرمت انسان‌ها حفظ شود.

سرنوشت جنگلوک، سرنوشت انسان‌هایی است که جز همین خانه‌های محقر چیزی برای از دست‌دادن ندارند. کاش این‌بار که سپاه در حال گسترش پایگاه خود و تصرف زمین‌های مردمان فقیر جنگلوک است، پیش از آنکه آتش دیگری زبانه بکشد، گوش‌ها شنواتر، دل‌ها مهربان‌تر و تصمیم‌ها عادلانه‌تر شود؛ تا بلوچ‌های مستضعف، پس از سی و پنج سال زندگی، حق داشتن یک خانه را داشته باشند. ناگفته نماند یکی از رسالت‌های رژیم جمهوری اسلامی ایران به نام «توسعهٔ مکران»، تغییر بافت جمعیتی و تصرف زمین‌های آبا و اجدادی بلوچ‌هاست و این تصرفات سپاه در همین راستاست تا بلوچ‌ها را از مرکز شهر به حاشیه برانند.

(توضیح: ویدئو مربوط به ۱۸ اردیبهشت ۱۳۹۹ می‌باشد.)