به گزارش رسانک، روز پنجشنبه ۸ آبان ماه ۱۴۰۴، گزارشگر ویژه سازمان ملل در امور حقوق بشر ایران، خانم «مای ساتو» در گزارشی که بر بازه زمانی ۱ ژانویه تل ۲۱ جولای ۲۰۲۵ (۱۲ دی ماه ۱۴۰۳ تا ۱۰ مرداد ۱۴۰۴) تمرکز دارد، گزارش دوره‌ای خود درباره وضعیت حقوق بشر در جمهوری اسلامی ایران را منتشر کرده است. این گزارش به بررسی موارد نقض حقوق بشر در سراسر ایران پرداخته و در چند بخش آن، به‌طور ویژه به وضعیت بلوچستان و ملت بلوچ اشاره شده است.
در بخشی از این گزارش آمده است که در بازه زمانی مورد بررسی، علاوه بر گزارش‌های مربوط به کولبران در مناطق کردستان، دستکم ۷۱ سوختبر در استان سیستان و بلوچستان به‌صورت فراقانونی کشته شده‌اند و ۵۴ نفر دیگر نیز زخمی شده‌اند. در ادامه آمده است که مین‌های زمینی نیز یکی از تهدیدهای جدی برای جان مردم این مناطق به‌ویژه سوختبران بلوچ است و گزارش‌های متعددی از انفجار مین‌ها در مسیرهای تردد مردم بلوچ دریافت شده است.
در یادداشت‌های این بخش به‌طور مشخص از عبارت « خبرنامه ماهانه گروه حقوق بشر بلوچستان» یاد شده است که نشان می‌دهد داده‌ها و مستندات مربوط به کشتار سوختبران و تیراندازی‌های مرزی از گزارش‌های میدانی گروه‌های فعال در زمینه حقوق بشر در بلوچستان استخراج شده‌اند.
در بخش دیگری از گزارش سازمان ملل درباره اعدام‌ها آمده است که با وجود اینکه بلوچ‌ها حدود دو تا چهار درصد از جمعیت کل ایران را تشکیل می‌دهند، اما بیش از نوزده درصد از کل اعدام‌های مرتبط با جرایم مواد مخدر را شامل می‌شوند. همچنین تأکید شده که کُردها که حدود نه تا ده درصد جمعیت کشور را دارند، بیش از نیمی از اعدام‌های امنیتی را تشکیل می‌دهند.
در ادامه همین بخش آمده است که بسیاری از اعدام‌های مرتبط با مواد مخدر به شهروندان بلوچ مربوط است. عواملی چون نداشتن مدارک هویتی، فقر، نبود تضمین‌های دادرسی عادلانه و استفاده از اعترافات اجباری از مهم‌ترین دلایل محکومیت این افراد عنوان شده است. در مواردی نیز رانندگانی که از وجود مواد مخدر در کامیون‌های خود بی‌اطلاع بوده‌اند، اعدام شده‌اند.
در بخش دیگری از گزارش سازمان ملل به موارد بازداشت خودسرانه و استفاده از خشونت علیه شهروندان اشاره شده و در آن آمده است:
در تاریخ ۲۴ ژوئن ۲۰۲۵ (۴ تیرماه ۱۴۰۴) یاسین بکرپوشیده، شهروند بلوچ، هنگام بازگشت از محل کار خود در مریوان توسط نیروهای لباس‌شخصی بازداشت شد و تاکنون محل نگهداری او نامشخص است. چند روز بعد، در تاریخ ۱ ژوئیه ۲۰۲۵ (۱۱ تیرماه ۱۴۰۴) در روستای گونیچ در بلوچستان، نیروهای ایرانی از گلوله‌های جنگی علیه مردم استفاده کردند که منجر به زخمی شدن دستکم ۱۰ روستایی و کشته شدن دو زن بلوچ و پس از آن کشته شدن امیرحمزه میربلوچ‌زهی شد. بنا بر گزارش، وی هنگام تردد در خیابان هدف تیراندازی پلیس قرار گرفت و پس از ۱۰ روز بستری بودن در بیمارستان، بر اثر شدت جراحات جان باخت.
در ادامه گزارش به انتشار گزارش‌های مشترکی از سوی نهادهای مدنی اشاره شده که در آن‌ها خشونت نیروهای امنیتی علیه معترضان بلوچ مستندسازی شده و موارد متعددی از تیراندازی مستقیم به مردم بی‌دفاع گزارش شده است.
در بخش دیگری از گزارش آمده است که بسیاری از خانواده‌های بلوچ به دلیل نداشتن اسناد رسمی شناسایی مانند شناسنامه یا کارت ملی از انجام امور اداری و برخورداری از خدمات اساسی محروم‌اند. این وضعیت به‌عنوان یکی از نشانه‌های تبعیض ساختاری علیه مردم بلوچ در نظام اداری ایران معرفی شده است.
در بخش‌های پایانی گزارشگر ویژه، به سیاست‌های کلان دولت ایران در زمینه انتقال منابع طبیعی و طرح‌های توسعه‌ای اشاره شده و آمده است که اجرای این طرح‌ها در مناطق اقلیت‌نشین از جمله سیستان و بلوچستان موجب تشدید مشکلات زیست‌محیطی، فقر و جابه‌جایی اجباری مردم شده است.
در جمع‌بندی گزارش تأکید شده است که بلوچستان از جمله مناطقی است که بیشترین موارد نقض حقوق بشر در آن به ثبت رسیده است؛ از کشتار فراقانونی سوختبران گرفته تا اعدام‌های گسترده، بازداشت‌های خودسرانه، تبعیض ساختاری و سرکوب شدید مردم بلوچ. در پایان، گزارشگر ویژه از جمهوری اسلامی ایران خواسته است فوراً به این روندها پایان دهد و امکان دسترسی مردم ایران و بلوچ‌ها به عدالت، برابری و دادرسی عادلانه را فراهم سازد.
Be the first to comment